Realizacja programu „Życie z pasją” - wycieczka do opactwa w Tyńcu i Starej synagogi na Kazimierzu w Krakowie
W ramach programu „Życie z pasją” w dniu 21 września 2022 r. 18 uczniów pod opieką mgr Małgorzaty Zawady i dr. Przemysława Dyrlagi wzięło udział w wycieczce do Opactwa OO. Benedyktynów w Tyńcu oraz Starej Synagogi na Kazimierzau w Krakowie.
Opactwo w Tyńcu, sytuowane na wapiennym Wzgórzu Klasztornym nad Wisłą, jest najstarszym z istniejących klasztorów w Polsce. Ufundował je najprawdopodobniej książę Kazimierz I Odnowiciel w 1044 r. Działo się to po kryzysie młodego państwa, wywołanym pogańskim buntem i czeskim najazdem na Wielkopolskę. Benedyktyni mieli wspierać odbudowę państwa i Kościoła. Pierwszym opatem został prawdopodobnie Aaron z Cluny. Część badaczy uważa natomiast, że opactwo tynieckie dla benedyktynów obecnych wcześniej w Krakowie ufundował dopiero syn Kazimierza Odnowiciela, król Bolesław II Szczodry (Śmiały).
Opactwo funkcjonowało nieprzerwanie do 1816 r., kiedy to zostało zlikwidowane przez zaborców austriackich. W 1821 r. kościół został siedzibą biskupstwa tynieckiego, przeniesionego w 1826 r. do Tarnowa. Ostateczny cios zadał opactwu pożar, który wybuchł od pioruna uderzenia w 1831 r. i po którym odnowiono tylko kościół.
Po okresie dziewiętnastowiecznego zaniedbania tyniecki kościół został odzyskany dla diecezji i odnowiony przez kardynała Jana Puzynę.
Mnisi, dzięki inicjatywie belgijskiego benedyktyna Karola van Oosta, powrócili do Tyńca po 123 latach 30 lipca 1939 r., a od 1947 r. odbudowywali podniszczony kompleks. W 1968 r. przywrócono opactwo. W dniu 19 sierpnia 2002 r. opactwo w Tyńcu odwiedził papież św. Jan Paweł II.
Przy opactwie działa muzeum., prezentujące głównie zabytki związane z przeszłością klasztoru - wśród nich obiekty archeologiczne, romańskie detale architektoniczne, rękopisy i druki, przedmioty liturgiczne.
Podczas pobytu w opactwie nasi uczniowie zwiedzili udostępnioną część klasztoru z kapitularzem, refektarzem, wirydarzem i skryptorium oraz kościół pw. śś. Piotra i Pawła Apostołów. Uczestniczyli także w warsztatach poświęconych historii książki. Mieli okazję popróbować pisania rylcem na pokrytej woskiem tabliczce oraz odpowiednio przygotowanym gęsim piórem i tuszem na papierze.
Następnie uczestnicy wycieczki zwiedzili Starą Synagogę – Oddział Muzeum Historycznego Miasta Krakowa znajdujący się na Kazimierzu, w którym prezentowana jest ekspozycja „Dzieje i kultura Żydów krakowskich”, oraz uczestniczyli w zajęciach dotyczących kultury żydowskiej.
Stara Synagoga jest najstarszą z synagog zachowanych w Polsce. Została wzniesiona w XV w. na wzór gotyckich synagog niemieckich i czeskich. W 1570 r. została przebudowana przez włoskiego budowniczego Mateusza Gucciego, który nadał jej renesansową formę. Zachował jednak poprzedni, dwunawowy plan budowli i odtworzył jej krzyżowo-żebrowe sklepienie. W 2. połowie XVI w. i w 1. połowie XVII w. do Synagogi dostawiono kolejno przedsionek, dwie modlitewnie dla kobiet i dom zarządu Gminy. Całość zabudowań tworzyła centrum religijno-administracyjne gminy żydowskiej na Kazimierzu. Przed I wojną światową i po jej zakończeniu synagoga poddawana była wieloetapowej restauracji, projektowanej w latach 1904, 1913 i 1923 przez Zygmunta Hendla. W 1941 r., w okresie tworzenia przez Niemców getta w Krakowie, została przejęta została przez niemiecki Urząd Powierniczy (Treuhandstelle) i użytkowana jako magazyn. Jej wyposażenie uległo zniszczeniu. Pod koniec 1944 r. runęło jej sklepienie, być może zniszczone świadomie. W latach 1956-1959 została odrestaurowana i na podstawie porozumienia zawartego 30 października 1959 r. pomiędzy Żydowską Gminą Wyznaniową w Krakowie i Muzeum Historycznym Miasta Krakowa powstało w niej muzeum, które upowszechnia wiedzę o życiu, kulturze i tradycji społeczności żydowskiej poprzez wystawy, działalność edukacyjną, popularyzatorską i udostępnianie specjalistycznego księgozbioru.
Uczestnicy wycieczki wzięli udział w zajęciach pod hasłem „Bogactwo tradycji – zwyczaje świąteczne” , podczas których poznali tradycyjne stroje, zasady religii żydowskiej oraz obyczaje świąteczne. Poza tym zwiedzili Synagogę i mogli podziwiać zgromadzone w gablotach zabytki sztuki i kultury żydowskiej (judaika).
